وقتی خشکسالی هم جلوی زنان روستایی را نمی گیرد...
کار در محل: خشکسالی، تغییرات اقلیمی و کمبود منابع آبی موجب خروج نیروی کار از کشاورزی و مهاجرت روستاییان به شهرها شده است، اما تجربه های موفق نشان داده است که نقش زنان روستایی و ایجاد زنجیره های ارزش، با پیوند تولید و بازار، سبب اشتغال پایدار، افزایش درآمد و پیشرفت رفاه خانوارهای روستایی شده است.
به گزارش کار در محل به نقل از ایسنا، بخش کشاورزی یکی از ارکان مهم اقتصاد کشور محسوب می شود، با این وجود بررسی روند دو دهه اخیر نشان میدهد که سهم این بخش از تولید ناخالص داخلی و اشتغال کل کشور کاسته شده و دلیل این روند کاهشی می تواند ناشی از عوامل مختلفی همچون تغییرات ساختاری در اقتصاد، کاهش سرمایه گذاری در این بخش و تغییر الگوی اشتغال باشد.
طی سالیان اخیر سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی نوساناتی را تجربه کرده که عمدتاً فصلی است. در فصل بهار و تابستان به دلیل شرایط آب و هوایی، تولید بخش کشاورزی بیشتر می شود در حالیکه در فصول سرد سال تولید این بخش از دو فصل ابتدایی سال بطور شایان توجهی کمتر می شود.
زنان از گذشته های دور با تشکیل و فعال سازی حلقه های تبدیل و فرآوری محصولات کشاورزی، بازیگران کلیدی حلقه های شبکه ارزش کسب و کارهای خرد و کوچک بوده اند.
سید مالک حسینی - معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار - در کارگاه ملی یادگیری و تبادل تجربیات مربیان کارآفرینی و عاملین توسعه کسب و کار زنان روستایی و عشایری، سهم بخش کشاورزی از اشتغال کشور را ۱۴.۵ درصد مطرح کرد و با تأکید بر ضرورت توسعه اشتغال و معیشت پایدار در روستاها، پایداری اقتصادی در روستاها را زمینه ساز مهاجرت معکوس و برگشت جمعیت فعال به مناطق روستایی دانست.
وی ضمن اشاره به سهم ۷.۳ درصدی بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی می گوید: این نابرابری نشان میدهد که بخش کشاورزی ظرفیت ایجاد اشتغال بیشتری نسبت به دیگر بخش های اقتصادی دارد.
در حال حاضر از دید کارشناسان، یکی از دلیلهای اصلی کاهش سهم کشاورزی از تولید و اشتغال، تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی در کشور است. خشکسالی های پی در پی و کمبود منابع آبی سبب شده خیلی از زمینهای کشاورزی از بهره وری کمتری برخوردار شوند و درنتیجه تولید این بخش کاهش پیدا کند.
با این استناد شاید بتوان دلیل مهاجرت از روستاها به شهرها و کلان شهرها را بهتر تحلیل کرد اما معاون اشتغال وزیر کار پیش بینی می کند که در آینده ای نه چندان دور، نهضت برگشت به روستاها شکل گرفته و مردم از شلوغی و پیچیدگی زندگی شهری خسته شده و به دنبال آرامش خواهند بود.
حسینی در ارزیابی این نظر با بررسی تحولات جمعیتی ایران در فاصله سالیان ۱۳۷۰ تا ۸۰ سال گذشته، تمرکز اقتصاد ملی بر شهرها را عامل اصلی مهاجرت گسترده از روستاها به شهرها می داند و نسبت جمعیت روستایی به شهری را در دهه های ۳۰ و ۴۰ شمسی ۷۰ به ۳۰ عنوان می کند.
وی تأکید دارد که امروز این نسبت به حدود ۳۰ درصد روستایی و ۷۰ درصد شهری رشد معکوس داشته و با استناد به آمار رسمی، سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی (GDP) را در سال ۱۳۳۸ حدود ۲۴.۳ درصد اعلام می کند که نشان دهنده رونق اقتصادی و تمرکز جمعیتی در روستاها بوده است.
به گزارش کار در محل به نقل از ایسنا، امروزه فقیرترین جوامع دنیا را اغلب افراد بدون زمین کشاورزی یا با زمین اندک می سازند که عمدتا در مناطق روستایی زندگی می کنند. با توجه به این که درآمد حاصل از کارهای کشاورزی در این جوامع امکان دارد اشتغالی در حد معیشت به وجود بیاورد، طبعا تنوع بخشی به فعالیتهای غیرکشاورزی می تواند عاملی اثرگذار در پایین آوردن فقر روستایی این جوامع به شمار آید.
برابر آمارها سهم بخش کشاورزی از اشتغال کشور ۱۴.۵ درصد و از تولید ناخالص داخلی ۷.۳ درصد است.مسائلی چون بیکاری آشکار و پنهان، کمبود یا عدم ثبات درآمدی و فقر روستایی عمدتا در ساختارهایی بروز می کند که در آنها کشاورزی معیشتی خصوصاً فعالیت در بخش های زراعی، سهم بالایی از اشتغال و درآمد را به خود اختصاص می دهد. امروزه صنعتی شدن روستاها بعنوان اهرمی پویا برای توسعه و افزایش درآمد گروههای کم درامد روستایی و عشایری شناخته شده و ایجاد اشتغال، توزیع درآمد، متنوع کردن اقتصاد روستایی و کاهش فقر و نابرابری از اهداف اولیه صنعتی شدن روستایی شمرده می شود.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار در این خصوص خواهان استقرار صنایع تبدیلی در روستاها بجای شهرک های صنعتی است و تأکید دارد که وقوع این امر برای احیای اقتصاد روستایی ضروری است.
اومی گوید: اگر سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های کلان به سوی بهبود اقتصاد روستایی نرود، هرچقدر در عرصه دسترسی به اینترنت، حمل و نقل و خدمات مالی در روستاها پیشرفت های خوبی حاصل شده باشد، نمی تواند تحولی شگرف در اقتصاد روستا باشد.
وی با موثر دانستن اقدامات دفتر توسعه فعالیتهای کشاورزی زنان روستایی و عشایری در پیشبرد توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور، نقش زنان روستایی در پویایی اقتصاد محلی را یادآور شده و می گوید: ایجاد زنجیره های ارزش و تقویت پیوند میان تولید و بازار از ارکان توسعه پایدار روستایی به شمار می روند.
بدون تردید در امتداد توسعه اشتغال بخش کشاورزی و پیشگیری از مهاجرت ساکنین روستاها، ایجاد زنجیره های ارزش کسب وکارها در جوامع روستایی می تواند بعنوان یک رویکرد موثر دنبال شود.
د رحال حاضر توسعه زنجیره کسب و کارهای زنان روستایی و عشایری با عنایت به اهمیت اقتصادی فعالیتهای هر یک از حلقه های زنجیره ها، فرصتهای توسعه و تقویت الگوهای نوین مدیریت بازار در بخش کشاورزی را تشکیل می دهد.
پیشتر مریم طهماسبی - مدیرکل دفتر توسعه فعالیتهای کشاورزی زنان روستایی و عشایری در گفتگو با ایسنا، رویکرد تکمیل شبکه ارزش کسب و کار زنان روستایی و عشایری را گام مثبتی به طرف پایدارسازی معیشت در جوامع محلی عنوان کرده و اظهار داشته بود: بااینکه اشکال صنعتی و تولید انبوه محصولات غذایی خیلی از بازارهای تقاضا را پر کرده است ولی جذابیت محصولات ارگانیک بازهم وجود دارد و روستاییان و عشایر می توانند حتی با امکانات اندک برای خود اشتغالزایی کنند.
صنعتی شدن روستاها ضمن ایجاد اشتغال پایدار و افزایش درآمد گروههای محروم و کم برخوردار در مناطق روستایی و عشایری باعث کاهش فقر و افزایش رفاه می شود.
تجربه زندگی روستایی و عشایری ایران نشان میدهد زنان از گذشته های دور با تشکیل و فعال سازی حلقه های تبدیل و فرآوری محصولات کشاورزی، بازیگران کلیدی و معماران حلقه های شبکه ارزش کسب و کارهای خرد و کوچک بوده اند. زنان با فرآوری تولیدات دامی، خشک کردن، تبدیل و فرآوری محصولات باغی، گیاهان دارویی و تولید انواع صنایع دستی از ضایعات تولیدی باعث ارزش آفرینی در بخش کشاورزی شده اند.
امروز زنان تولیدکننده در بخش های مختلف و ساکن در مناطق روستایی و عشایری، تشکل های اقتصادی فعال محلی و دختران تحصیلکرده روستایی و عشایری نقش به سزایی در شناسایی فرصت ها و پتانسیل های تولیدی روستاها و مناطق محروم و توسعه کسب وکارهای موفق دارند و با کمک آنها زمینه ایجاد اشتغال و تشکیل بازارهای دائمی، فصلی، محلی، منطقه ای و مجازی برای تولیدات کشاورزی و روستایی ایجاد شده است.
به گزارش کار در محل به نقل از ایسنا، امروزه صنعتی شدن روستا بعنوان قسمتی از راهبرد توسعه همه جانبه روستایی شمرده می شود که ضمن ایجاد اشتغال پایدار و افزایش درآمد گروههای محروم و کم برخوردار در مناطق روستایی و عشایری باعث کاهش فقر و نابرابری و افزایش رفاه روستاییان و عشایر می شود.
بطور خلاصه در فصل بهار و تابستان به علت شرایط آب و هوایی، تولید بخش کشاورزی بیشتر می شود در حالی که در فصول سرد سال تولید این بخش از دو فصل ابتدایی سال به طور شایان توجهی کمتر می شود. وی تاکید دارد که امروز این نسبت به حدود ۳۰ درصد روستایی و ۷۰ درصد شهری رشد معکوس داشته و با استناد به آمار رسمی، سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی (GDP) را در سال ۱۳۳۸ حدود ۲۴.۳ درصد اعلام می کند که نشان دهنده رونق اقتصادی و تمرکز جمعیتی در روستاها بوده است. باتوجه به اینکه درآمد حاصل از کارهای کشاورزی در این جوامع امکان دارد اشتغالی در حد معیشت به وجود بیاورد، طبعا تنوع بخشی به کارهای غیرکشاورزی می تواند عاملی اثرگذار در پایین آوردن فقر روستایی این جوامع به شمار آید.
منبع: kardarmahal.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب