رئیس سازمان مدیریت بحران: اگر تهران زلزله بیاید، جهان را باید به كمك بطلبیم
كار در محل رئیس سازمان مدیریت بحران: اگر تهران زلزله بیاید، جهان را باید به كمك بطلبیم
حالا آن طور كه اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران كشور می گوید، مراحل پایانی بررسی این لایحه در دست بهارستان نشینان است و احیانا تا هفته آینده به صحن خواهد رفت. او كه از سال ۹۲ به بعد از سوی وزیر كشور در این سازمان حكم گرفته است، در حاشیه نخستین جشنواره پیشگیری از سوانح و حوادث كه چند روز قبل در مركز همایش های صداوسیما برگزار شد، به چند سوال درباره لایحه مدیریت بحران كشور پاسخ داد: «اگر در تهران حادثه بزرگی درحد یك بحران ملی اتفاق بیفتد، باید امكانات جهان را برای آن به كار بگیریم و حتما باید جامعه بین المللی و كشورهای دیگر برای كمك به ما وارد عمل شوند، چون تهران نسبت به خودش امكانات محدودی دارد. » - با وجود اهمیت زیادی كه لایحه مدیریت بحران برای یك كشور حادثه خیز دارد اما بیشتر از ۳۰ماه است كه این لایحه بلاتكلیف است. دلیل این تعلل را توضیح می دهید؟
بعد از زلزله مهیب بم و سه نوبت بازدید رهبر معظم انقلاب از مناطق زلزله زده سیاست هایی ابلاغ گردید كه نتیجه آن قانون سازمان مدیریت بحران كشور بود؛ قانونی كه البته به صورت آزمایشی بود. زمانی كه به سازمان آمدم، زمان ۵ساله این قانون تمام شده بود، بنابراین با رایزنی این قانون تا سال ۹۳ تمدید شد. بعد از آن هم برای دایمی شدن این قانون به دولت تقدیم و اول فروردین ۱۳۹۴ هم این قانون به مجلس فرستاده شد. البته مجلس هم حساسیت خوبی برای این مبحث داشت، بنابراین مبحث را در ۸ كمیسیون بررسی كردند و در نهایت كمیسیون شوراها بعنوان مسئول اصلی تعیین شد و مقرر شد تا سه كمیسیون كار، امنیت ملی، سیاست خارجی و كمیسیون عمران هم آن را بررسی و نهایی كنند. این لایحه در پایان مجلس گذشته به پایان رسید اما وقتی نوبت به بررسی در صحن شد، به دلیل برنامه ششم و بودجه سالانه به تعویق افتاد تا این كه مجلس به پایان رسید. نمایندگان جدید هم كه وارد مجلس شدند، گفتند كه در این باره نظراتی داریم، بنابراین باید مجددا در كمیسیون ها به بحث گذاشته و مبحث بررسی شود. الان هم این لایحه بررسی و الان چاپ شده است و در نوبت صحن علنی مجلس قرار دارد و احیانا قرار بود این هفته یا هفته آینده مطرح شود. امیدوارم این طرح زودتر در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مطرح شود تا درباره حوادث هم صاحب قانون شویم؛ كشوری كه همیشه با خطر حوادث گوناگونی ازجمله زلزله، سیل و سیلاب روبه روست. اگر قانون جامع و مانعی برای مقابله با بحران های كشوری تدوین و به دستگاه های مسئول ابلاغ شود، شاید كمتر شاهد تعارضات و مشكلات این چنینی باشیم. - این كه برای مقابله با بحران هایی كه در كشور رخ می دهد، قانون داشته باشیم خیلی خوب است اما درحال حاضر انتقادی كه درباره لایحه مدیریت بحران كشور مطرح شده، درباره كمرنگ شدن نقش شهرداری تهران و حتی سازمان مدیریت بحران شهر تهران است كه از زیر مجموعه های مدیریت شهری تهران است.
به هرحال هر دستگاهی نظرات خویش را برای تدوین لایحه اعمال خواهد كرد و حتما مجلس و كمیسیون های آن هم در صحن نظراتی را ارائه خواهند كرد. امیدواریم كه در نهایت نتیجه این تبادل نظرات كامل شدن لایحه باشد تا قابلیت اجرا یابد و مشكلات كمتر شود.
- بحث این نیست. درحال حاضر رئیس ستاد مدیریت بحران شهر تهران، شهردار تهران است اما ظاهرا در این لایحه این مسئولیت از شهرداری تهران گرفته شده است. دلیل این كار چیست؟
در این زمینه بحث های زیادی عنوان شد اما درنهایت مقرر شد كه سطح حوادثی كه اتفاق می افتد، مشخص شود و شهرداری در صورت وقوع حوادث در سطح پایین انجام وظیفه كند اما در سطح بزرگتر وضعیت فرق می كند. تهران به دلیل این كه كلانشهر است، اگر حادثه ای در آن رخ دهد كه در سطح حادثه كلان قرار گیرد، وزیر كشور و استاندار تهران بعنوان دوبازوی اجرایی و امنیتی كشور وارد ماجرا می شوند، چون وظایف اجرایی آنها از حیطه اختیارات شهردار خارج است. زمانی كه حادثه بزرگی اتفاق می افتد، نیاز به همراهی دستگاه های زیادی است كه احیانا برخی از آنها تحت نظارت شهردار تهران نیستند. اگر این لایحه با این سرفصل تصویب شود، اتفاق خوبی است، چون هم از ظرفیت شهرداری تهران استفاده می گردد و هم ظرفیت سایر نهادهایی كه احیانا برخی از آنها خارج استان تهران است، ازجمله این كه نزدیك به ۲۰ استان كشور استان های معین برای تهران در زمان هستند. بنابراین باید مقامی باشد تا هماهنگی های استانی را انجام دهد. درصورتی كه شهردار تهران قدرت و اختیاری برای این هماهنگی ندارد تا امر و نهی و پیگیری هایی در این زمینه ها داشته باشد. در واقع از نظر جایگاه سازمانی و اداری این وظیفه و اختیار وزیر كشور است كه می تواند به سایر استان ها امر و نهی كند و هماهنگی ها را انجام دهد و این كار بسیار بزرگی برای شهر تهران است. - منظور از حوادث سطح پایین، چه نوع حوادثی است؟
در لایحه مدیریت بحران كشور، حوادث را در سه سطح درجه بندی كرده ایم. معتقدم كه اگر حادثه محلی باشد تا حد بخشدار باید بتواند آن را جمع كند، اگر بیشتر از بخش باشد، نهایتا وظیفه فرماندار است كه مدیریت آن را برعهده بگیرد. اگر حادثه شهرستان را درگیر كند، استاندار بعنوان بالاترین مقام استانی به ماجرا ورود می كند و مسئولیت آن را برعهده می گیرد اما اگر سطح آن بالاتر و وسعت بیشتری را درحد منطقه و استان های همجوار در برمی گرفت، مقام بالاتری باید مسئولیت داشته باشد. ببینید ممكن است در یك زمان در چند نقطه از كشور حادثه داشته باشیم، نمی توانیم همه استعداد، تجهیزات و امكانات كشور را برای یك منطقه بسیج كنیم. اگر این اقدام را انجام دهیم، پس تكلیف مناطق آسیب دیده دیگر چه می شود؟ بنابراین كار باید روی حساب و كتاب باشد، برای همین بسیاری از آیین نامه ها و دستورالعمل ها برای ابلاغ در این زمینه نوشته شده است. - ضمن این كه امكانات استان های معین تهران هم برای حوادث خیلی بزرگ كافی نیست و حتی از سوی اعضای شورای شهر تهران هم اخطار داده شد. آنها می گویند كه باید در تمامی استان ها تجهیزات به صورت مساوی تقسیم شود تا در صورت وقوع حادثه در تهران با كمبود امكانات مواجه نشویم، چون در آن زمان شاید حتی دیگر نتوان از امكانات تهران برای تهران هم استفاده كرد.
این حرف را قبول ندارم. امكانات ۲۰ استان كشور با امكانات تهران جمع می گردد اما این طبیعی است كه اگر در تهران حادثه بزرگی در حد یك بحران ملی اتفاق بیفتد، باید امكانات جهان را برای آن به كار بگیریم و حتما باید جامعه بین المللی و كشورهای دیگر برای كمك به ما وارد عمل شوند، چون تهران نسبت به خودش امكانات محدودی دارد اما به همراه ۲۰ استان دیگر وضعیت بهتر است. از سوی دیگر امكانات نیروهای مسلح هم كم نیست، بنابراین همه این ها را باید برای حادثه به خدمت بگیریم. با وجود این معتقدم كه اساس كار باید پیشگیری باشد و ما هم باید پیگیری كنیم كه خانه ها خوب ساخته شود. - این موارد در لایحه وجود دارد؟
بله. در لایحه بحث پیش بینی و پیشگیری اساس كار است اما در قوانین كشوری هم موارد زیادی در این زمینه داریم؛ ازجمله آیین نامه ۲۸۰۰، آیین نامه نظام مهندسی و بیمه. از سوی دیگر امكانات دولت هم محدود است اما تأكید می كنم كه اساس كار بر ساخت وساز است. شما نمی توانید بروید در رودخانه اتراق كنید و بگویید سیل بیاید من را نمی برد، خب حتما نباید در آن جا اتراق كنید. كشور ژاپن كه خیلی هم حادثه خیز است، چرا توانست امن باشد؟ چون آنها دانش را به كار گرفته اند. - چقدر زمان لازم است تا این تغییرات انجام شود؟
خیلی زمان می برد، درحالی كه اراده ملی هم می خواهد و همه باید پای كار بیایند و از حاشیه سازی های بی مورد پرهیز كنند. این كه مسأله در متن قرار بگیرد، مهم است و حتما به پیشرفت در آن كمك می كند. این همه كانكس به سمت مناطق زلزله زده می رود و در دو مورد آن هم ممكن است ماشین چپ كند و بار به مقصد نرسد اما متاسفانه این اخبار نشان داده می گردد كه كانكس ها را باد برد درصورتی كه بداخلاقی ها نباید باشد. مسئولان هم باید بتوانند در آرامش خدمت رسانی كنند و در ادامه به مردم هم آرامش بدهند. بعد از زلزله در كرمانشاه من بازدید از مناطق داشتم، در همان هوای بارانی از جوانرود به سرپل ذهاب رفتم و آن جاست كه دیدم مردمانی كه خانه هایشان خراب شده بود، سكویی درست كرده اند و روی آن چادر زده اند تا از آب باران محفوظ باشد، برخی هم اطراف چادر خویش را زهكشی كرده بودند كه از آب باران محفوظ باشد. آیا همه این كار ها را مدیریت بحران می تواند انجام دهد. وقتی مردم خودشان از نی برای ساختن خانه برای دام هایشان استفاده می كنند، این یعنی در مواقع بحران خلاقیت های زیادی هم از سوی مردم آسیب دیده ا یجاد می گردد و باید به این خلاقیت ها بها داد. این را هم باید در نظر گرفت كه وقتی پا می شكند، در یك دقیقه مداوا نمی شود، باید آن را گچ گرفت و مدتی هم از آن مراقبت كرد تا ترمیم شود. در این موضوعات هم همین است. بعضی ها می گویند، خودت برو در چادر بنشین، ما هم اینها را می دانیم. در چادر زندگی كردن سخت است اما باید برای حل آن صبوری كرد. از سوی دیگر، توجه به ایمنی ساختمان خیلی مهم است؛ بعنوان مثال در هجدك كرمان زلزله ای ۶ و یك دهم ریشتری آمد كه خیلی هم مخرب بود اما به دلیل استانداردسازی ای كه در ساخت وساز شده بود، خوشبختانه كسی جان خویش را از دست نداد. - در كشور ما آن طور كه باید به افزایش جمعیت داوطلب توجه نمی شود، درحالی كه در زلزله اخیر هم دیدیم كه چقدر ظرفیت مردمی برای كمك رسانی در مواقع اضطرار وجود دارد. آیا در مورد این مبحث و پرورش جمعیت داوطلبی پیش بینی هایی در قانون شده است؟
این هم یكی از اصول كار ماست. معتقدم اولین امدادگر عضو خانواده است كه اگر جان سالم به در برده باشد، می تواند به كمك بقیه اعضای خانواده برسد. - خب این در لایحه بحران به آن پرداخته شده است؟
بحث آموزش عمومی برعهده داوطلبان هلال احمر است كه بعنوان كارگروه امدادونجات و آموزش امدادونجات به آن پرداخته می گردد. صداوسیما هم بعنوان كارگروه اطلاع رسانی و آموزش عمومی وظیفه اطلاع رسانی و آموزش را انجام می دهد. باید تمامی ظرفیت كشور را استفاده كنیم كه البته تا الان هم تا جایی كه زورمان رسیده است، همین اقدام را انجام دادیم. ما باید سطح اطلاعات مردم را افزایش دهیم، مخاطرات را بشناسیم و پیامدهای مخاطرات را به آنها آموزش بدهیم تا همه بدانند كه هر چقدر سقف خانه را با كیفیت بهتری بسازیم، خودمان ایمن تر هستیم.
- درحال حاضر تعداد جمعیت داوطلب ما نسبت به جمعیت های داوطلب در كشورهای دیگر چطور است؟
تابه حال مقایسه نكرده ام، اما ما در بحث مقابله با بحران هیچ حرفی برای گفتم نداریم. تمام امكانات كشور ازجمله نیروهای مسلح و دستگاه های اجرایی در كرمانشاه بسیج شد. این همه خسارت به بار آمد، اما ظرف یكی، دو روز به سمت ترمیم آن رفتیم. با این كه در آن جا امكانات زیادی نبود اما تمام كشور بسیج شدند تا بازیابی انجام شود. مردم هم باید اراده شان این باشد كه سریع خویش را بازیابی كنند. بعضی در آن زمان می گفتند كه مردم را به شهرهای دیگر منتقل كنید، در صورتی كه به همین راحتی نمی شود این كار را انجام داد. مردمی كه آسیب دیده اند، دامشان آن جاست، كشاورزی شان آنجاست و حتی همه كار و زندگی شان آن جاست. اگر آنها را منتقل كنیم، زراعت و دامداری و شغل آنها چه می شود؟ ما كاستی زیاد داریم كه من آنها را بهتر از شما می شناسم اما باید برای از بین رفتن آن تلاش كنیم، چه كمبود جمعیت داوطلب و آموزش باشد و چه تجهیزات و آموزش های مربوط به پیشگیری. در این میان هم باید توجه كنیم كه اگر كاستی هایی هست، كمبود اعتبارات تجهیزات، محدودیت ها و تحریم ها را هم ببینیم و برای آن فكری كنیم. ۴۷۴۷
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب